W jaki sposób zatrudnić cudzoziemca na potrzeby gospodarstwa domowego?

Jeśli chcesz zatrudnić osobę do pomocy domowej, ale nie prowadzisz działalności gospodarczej, zatrudnienie cudzoziemca może wydawać się skomplikowane. Istnieją jednak legalne ścieżki, które umożliwiają Ci zawarcie takiej umowy. Warto wiedzieć, jakie przepisy obowiązują w tej kwestii, oraz o jakie formalności należy zadbać, aby zapewnić legalność zatrudnienia.

Zatrudnienie obcokrajowca w Polsce przez osobę fizyczną, jako pomoc domową, gosposię, nianię czy ogrodnika na potrzeby gospodarstwa domowego, wiąże się z przestrzeganiem przepisów prawa pracy oraz przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców. Poniżej przedstawiamy ogólne zasady oraz niezbędne kroki, które należy podjąć, aby legalnie zatrudnić obcokrajowca, np. obywatela Ukrainy, Białorusi czy Filipin.

Legalność pobytu obcokrajowca

Jak każdy pracodawca, przed zaoferowaniem cudzoziemcowi umowy musisz upewnić się, czy przebywa on w Polsce legalnie.

Cudzoziemcy spoza UE, którzy chcą pracować w Polsce, muszą posiadać ważne dokumenty pobytowe, takie jak wiza lub zezwolenie na pobyt czasowy. W przypadku obywateli państw objętych ruchem bezwizowym (np. Argentyna), mogą oni przebywać w Polsce bez innego tytułu pobytowego, ale jedynie przez określony czas.

Możliwość zatrudnienia cudzoziemca

Zanim podejmiesz decyzję o zatrudnieniu obcokrajowca, ważne jest, aby sprawdzić, czy osoba ta ma prawo do pracy w Polsce (np. wiza, której cel wydania oznaczony jako 01 jest wydawana w celu turystycznym i nie uprawnia do podejmowania pracy).

Zasadniczo, większość cudzoziemców musi posiadać odpowiednie zezwolenie na pracę lub inne dokumenty uprawniające ich do legalnego zatrudnienia. Podstawowy podział jest następujący:

• Obywatele państw UE/EOG i Szwajcarii mają prawo do pracy w Polsce na równi z obywatelami polskimi. Nie wymagają dodatkowych formalności, takich jak zezwolenie na pracę.
• Obywatele państw trzecich (np. Białoruś, Indie czy Kazachstan) muszą z zasady posiadać Zezwolenie na pracę (najczęściej tylu A lub S), chyba że poniżej wskazano wyjątek.
• Obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy zamiast zezwolenia na pracę mogą starać się o Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi korzystając z uproszczonej procedury.

Warto zaznaczyć, że w przypadku niektórych państw trzecich mogą zostać wprowadzone specjalne ułatwienia, które pozwalają na zatrudnienie obcokrajowców bez konieczności ubiegania się o żaden dodatkowy dokument. Przykładowo obywatele Ukrainy w trakcie obowiązywania Specustawy mogą być zatrudniani pod warunkiem powiadomienia Urzędu Pracy w odpowiednim terminie.

Zatrudniając obcokrajowca np. w charakterze gosposi, niani lub ogrodnika, konieczne jest przestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy, wynagrodzenia, ubezpieczeń społecznych i podatków.

Zatrudnienie na umowę o pracę a umowa cywilnoprawna

Osoba fizyczna, zatrudniająca obcokrajowca, może zdecydować się na jedną z poniższych form zatrudnienia:

• Umowa o pracę – jeśli chcesz zatrudnić obcokrajowca na stałe lub w długoterminowej współpracy, najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie umowy o pracę.
• Umowa zlecenie lub umowa o dzieło – w przypadku zatrudnienia krótkoterminowego, np. na konkretne prace ogrodowe lub na kilka godzin w tygodniu w niemożliwych do ustalenia wcześniej terminach, możliwe jest też zawarcie umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie lub umowa o dzieło). Umowę o dzieło zawiera się jeśli zlecane jest wykonanie konkretnego projektu – np. podcięcie drzew czy uporządkowanie klombu.

Formalności związane z zatrudnieniem

• Zgłoszenie do ZUS – jeśli zatrudnia się obcokrajowca na umowę o pracę lub umowę zlecenie, należy zgłosić go do ZUS.
• Opłacenie składek ZUS – pracodawca (osoba fizyczna) zobowiązana jest do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i/lub zdrowotne, w zależności od formy zatrudnienia.
• Podatek dochodowy – wynagrodzenie obcokrajowca podlega opodatkowaniu. Pracodawca musi odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) na zasadach ogólnych.

Obowiązki pracodawcy

Po uzyskaniu zezwolenia na pracę lub zarejestrowaniu oświadczenia, pracodawca, w tym osoba fizyczna, ma określone obowiązki informacyjne. Niepowiadomienie przez pracodawcę o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca może skutkować nałożeniem kary grzywny.

Podsumowanie

Zatrudnienie obcokrajowca w Polsce przez osobę fizyczną jest możliwe, ale wymaga spełnienia kilku warunków. Kluczowe jest zapewnienie, że osoba zatrudniona posiada odpowiednie dokumenty uprawniające ją do pobytu i pracy w Polsce. Należy pamiętać o obowiązkach pracodawcy, takich jak zgłoszenie do ZUS, opłacenie składek ubezpieczeniowych, a także potrącenie i odprowadzenie podatków.

Zatrudnienie obywateli różnych krajów wiąże się z różnymi wymaganiami, w zależności od obywatelstwa cudzoziemca i długości zatrudnienia. Warto skonsultować się ze specjalistą, aby uniknąć problemów przy zatrudnianiu obcokrajowców.

Artykuł powstał w oparciu o wiedzę i doświadczenie specjalistów firmy MAGFIN, którzy na co dzień wspierają zarówno pracodawców, jak i pracowników w legalnym zatrudnianiu cudzoziemców oraz w załatwianiu wszelkich niezbędnych formalności zgodnie z obowiązującymi przepisami.

—

Artykuł sponsorowany